Η Joy Milne, μια 75χρονη πρώην νοσοκόμα από τη Σκωτία, διαθέτει μια μοναδική ικανότητα: μπορεί να ανιχνεύει τη νόσο του Πάρκινσον μέσω της όσφρησης. Η ιστορία της αναδεικνύει την πρόκληση της πρώιμης διάγνωσης αυτής της ταχέως αναπτυσσόμενης νευρολογικής διαταραχής, η οποία συχνά διαγιγνώσκεται όταν έχει ήδη καταστραφεί το 60%-80% των νευρώνων που παράγουν ντοπαμίνη.
Η Milne συνεργάζεται με την καθηγήτρια Perdita Barran για την ανάπτυξη ενός μη επεμβατικού τεστ ανίχνευσης, βασισμένου σε δείγματα σμήγματος, που θα μπορούσε να προσφέρει ελπίδα σε εκατομμύρια ανθρώπους. Η ιστορία της υπογραμμίζει τη σημασία της διαίσθησης και της εμπιστοσύνης σε ασυνήθιστες ικανότητες, ανοίγοντας νέους δρόμους στην έρευνα για τη νόσο του Πάρκινσον.
Διαβάστε παρακάτω
Μιας και πριν λίγες ημέρες τιμήθηκε η Παγκόσμια Ημέρα για τη Νόσο του Πάρκινσον, στις 11 Απριλίου, αξίζει να σταθούμε σε μια σπάνια, αλλά εξαιρετικά ελπιδοφόρα ιστορία που μας θυμίζει ότι η επιστήμη συχνά προοδεύει μέσα από τις πιο απρόσμενες διαδρομές.
Η νόσος του Πάρκινσον, η ταχύτερα αναπτυσσόμενη νευρολογική διαταραχή παγκοσμίως, επηρεάζει την κίνηση, την ομιλία και την ποιότητα ζωής εκατομμυρίων ανθρώπων. Εμφανίζεται όταν οι νευρώνες που παράγουν ντοπαμίνη αρχίζουν να καταρρέουν, χωρίς να υπάρχει μέχρι στιγμής θεραπεία. Το πιο κρίσιμο πρόβλημα όμως παραμένει η πρώιμη διάγνωση, η οποία συχνά καθυστερεί έως ότου έχει χαθεί το 60%-80% αυτών των νευρώνων.
Κι όμως, μέσα σε αυτό το δύσκολο τοπίο, εμφανίζεται η Joy Milne, μια 75χρονη πρώην νοσοκόμα από τη Σκωτία, η οποία μπορεί να μυρίσει τη νόσο του Πάρκινσον. Κυριολεκτικά. Η Joy Milne, μια 75χρονη Σκωτσέζα πρώην νοσηλεύτρια, δεν είναι μια συνηθισμένη γυναίκα. Διαθέτει μια μοναδική υπερδύναμη. Μπορεί να μυρίσει ασθένειες και συγκεκριμένα, τη νόσο του Πάρκινσον.
Όλα ξεκίνησαν όταν ήταν ακόμα παιδί. Σε ηλικία μόλις 6 ετών, είπε στη γιαγιά της ότι κάποιοι φίλοι της “μυρίζουν περίεργα”. Η γιαγιά της αποκάλυψε τότε ότι στην οικογένειά τους υπήρχε ένα γενετικό χάρισμα: η υπεροσμία, η εξαιρετικά ανεπτυγμένη αίσθηση της όσφρησης. Για τη Milne, αυτή η ικανότητα μετατράπηκε με τα χρόνια σε ένα ανεκτίμητο εργαλείο ζωής.
Χρόνια αργότερα, όταν η Joy ήταν 28, παρατήρησε μια αλλαγή στη μυρωδιά του συζύγου της, Les. Δεν μπορούσε να την εξηγήσει, αλλά κάτι της φαινόταν “λάθος”. Δεκαεπτά χρόνια αργότερα, ο Les διαγνώστηκε με Πάρκινσον. Τότε ήταν που η Joy άρχισε να κατανοεί τι ακριβώς διαισθανόταν και πώς μπορούσε να βοηθήσει.
Το 2013, ξεκίνησε η συνεργασία της με την καθηγήτρια Perdita Barran από το Πανεπιστήμιο του Μάντσεστερ. Σε μια πιλοτική μελέτη, η Milne μύρισε μπλούζες ασθενών και υγιών ατόμων. Ανέγνωσε σωστά κάθε περίπτωση, εκτός από μία, η οποία όμως εννέα μήνες αργότερα αποδείχθηκε τελικά ότι αφορούσε άτομο με Πάρκινσον. Το ένστικτό της αποδείχθηκε πιο μπροστά και από τις ιατρικές εξετάσεις.
Η νόσος του Πάρκινσον είναι η ταχύτερα αναπτυσσόμενη νευρολογική διαταραχή στον κόσμο. Η έγκαιρη διάγνωση αποτελεί πρόκληση, καθώς τα συμπτώματα εμφανίζονται όταν έχει ήδη καταστραφεί το 60%-80% των νευρώνων που παράγουν ντοπαμίνη. Η ικανότητα της Milne να εντοπίζει τη νόσο πριν την κλινική της εμφάνιση έχει ήδη ανοίξει νέους δρόμους στην έρευνα.
Ένα Άρωμα που Μπορεί να Σώσει Ζωές
Η συνεργασία της Milne με την καθηγήτρια Barran συνεχίζεται εντατικά, με στόχο την ανάπτυξη ενός μη επεμβατικού τεστ ανίχνευσης. Το τεστ βασίζεται σε δείγματα σμήγματος από το μέτωπο και την άνω πλάτη — περιοχές του σώματος με αυξημένη λιπαρότητα. Οι ερευνητές αναζητούν ένα μοναδικό «οσφρητικό προφίλ» της Πάρκινσον, ικανό να ανιχνευτεί μέσω ανθρώπων, σκύλων ή αναλυτικών συσκευών.
Το έργο χρηματοδοτείται από το Ίδρυμα Michael J. Fox, με τον ίδιο τον Fox, που διαγνώστηκε στα 29 του, να δηλώνει ενθουσιασμένος: «Στόχος μας είναι να εντοπίσουμε αν τα άτομα με Πάρκινσον έχουν ένα ξεχωριστό προφίλ σμήγματος και μυρωδιάς, που μπορεί να αναγνωριστεί έγκαιρα.»
Η ίδια η Joy υποστηρίζει ότι κάθε ασθένεια έχει τη δική της μυρωδιά. «Καταλαβαίνω αν κάποιος έχει πρόβλημα μετά από εγχείρηση. Ή αν ο διαβήτης του είναι εκτός ελέγχου. Αλλά η πιο εντυπωσιακή εμπειρία μου ήταν όταν μπήκα σε μια κλινική και μύρισα… φυματίωση. Μυρίζει σαν λιπαρό μπισκότο», λέει χαρακτηριστικά.
Η περίπτωσή της αποδεικνύει πόσο σημαντικό είναι να ακούμε το ένστικτο, να μη φοβόμαστε το “διαφορετικό” και να εμπιστευόμαστε τη διαίσθησή μας. Και κυρίως, ότι ακόμη και το πιο απίθανο χάρισμα μπορεί να γίνει πηγή ελπίδας για εκατομμύρια ανθρώπους.
Η Milne, σε πρόσφατη ομιλία της στο TEDTalk, έθεσε το πιο ουσιώδες ερώτημα:
«Τι θα γινόταν αν οι γυναίκες που για χρόνια διαγιγνώσκονται λάθος, μπορούσαν να εντοπιστούν με ένα απλό τεστ; Ή αν οι νεότεροι ασθενείς, αντί να οδηγούνται σε λάθος χειρουργικές επεμβάσεις, λάμβαναν τη σωστή διάγνωση εγκαίρως;»
Η απάντηση είναι μία: μια απλή μυρωδιά μπορεί να σώσει ζωές.