Ο διαβήτης κατά την εφηβεία μπορεί να επιδεινώσει τις ήδη υπάρχουσες προκλήσεις της ηλικιακής αυτής περιόδου, όπως είναι οι συναισθηματικές αλλαγές και οι συγκρούσεις με το περιβάλλον. Οι έφηβοι που διαγιγνώσκονται με διαβήτη συχνά βιώνουν άγχη, φόβο και απογοήτευση, γεγονός που μπορεί να επηρεάσει την αυτοεκτίμηση και τη συμπεριφορά τους.
Η ψυχολογική υποστήριξη, συμπεριλαμβανομένης της ομαδικής ψυχοθεραπείας, είναι κρίσιμη για τη διαχείριση της κατάστασης, καθώς βοηθά τους εφήβους να εκφράσουν τα συναισθήματά τους και να αναπτύξουν στρατηγικές προσαρμογής. Η υποστήριξη από την οικογένεια και η σωστή ενημέρωση είναι επίσης καθοριστικής σημασίας για την αποδοχή της χρόνιας πάθησης και την ενσωμάτωσή της στη ζωή των νέων.
Διαβάστε παρακάτω
Η εφηβεία είναι εξ ορισμού μια δύσκολη ηλικία, με πολλές συναισθηματικές και αναπτυξιακές αλλαγές. Ο έφηβος προσπαθεί να κατανοήσει τις αλλαγές που βιώνει και να βρει την καινούργια του ταυτότητα. Μια τέτοια διαδικασία δημιουργεί αναπόφευκτες εντάσεις και πιθανές συγκρούσεις με το περιβάλλον, ανασφάλεια, αλλά και συγχρόνως έξαψη και διάθεση για πειραματισμούς.
«Πρόκειται για μια ηλικία που χαρακτηρίζεται από εξιδανίκευση και έντονα συναισθήματα και δημιουργεί στους περισσότερους εφήβους την ανάγκη να ξεχωρίσουν, να αμφισβητήσουν και να απορρίψουν τον κατεστημένο κόσμο των ενηλίκων και οποιασδήποτε εξουσίας», παρατηρεί η ψυχολόγος-ψυχοθεραπεύτρια κ. Χριστίνα Βλαχοπούλου.
Τι μήνυμα κρύβεται πίσω από τη συμπεριφορά στην εφηβεία
Ενα διαφορετικό πρόσωπο της εφηβείας μπορεί να είναι η τάση για απομόνωση, οι απαισιόδοξες σκέψεις, η έντονη αντιδραστικότητα, μέχρι και η παραβατική συμπεριφορά. Επίσης, καθώς η εφηβεία θεωρείται μια περίοδος υψηλού κινδύνου για την εμφάνιση ψυχικών διαταραχών, οι γονείς και το περιβάλλον του εφήβου πρέπει να δίνουν ιδιαίτερη σημασία σε ανησυχητικές συμπεριφορές. Πίσω από κάθε αρνητική και δύσκολη συμπεριφορά κρύβονται πάντα ένα μήνυμα και ένα θέμα που προσπαθεί να εκφραστεί και να επιλυθεί.
Και ξαφνικά… έρχεται να προστεθεί και ο διαβήτης
Επομένως, η άφιξη ή η ήδη ύπαρξη του διαβήτη στην εφηβεία απευθύνεται σε ένα νεαρό άτομο που είναι ήδη αγχωμένο και πιεσμένο.
«Η πάθηση του διαβήτη προκαλεί άγχος, φόβο, θυμό, κατάθλιψη και συναισθήματα απογοήτευσης τόσο για την εικόνα του εφήβου όσο και τη μελλοντική εξέλιξη της πάθησης», τονίζει η κ. Βλαχοπούλου. «Ολο αυτό το συναισθηματικό πακέτο μπορεί να εκδηλωθεί με χαμηλή αυτοεκτίμηση και απομόνωση, κακή σχολική επίδοση, με επιθετικότητα, αυτοκαταστροφικές εκδηλώσεις και οικογενειακές συγκρούσεις…
Κανένας έφηβος δεν θέλει να νιώθει μειονεκτικά και διαφορετικά από τους συνομηλίκους του…
Επιπλέον, η υπερπροστατευτικότητα από το περιβάλλον, οι περιορισμοί και οι αλλαγές που καλείται να αποδεχθεί στην καθημερινότητά του είναι πιθανόν να επηρεάσουν αρνητικά την ψυχολογία του και κατ’ επέκταση τη συμμόρφωσή του στη θεραπεία».
Η θεραπευτική αξία της ψυχολογικής στήριξης στον διαβητικό έφηβο
Η ψυχολογική διαχείριση είναι το 50% της θεραπείας μιας οποιασδήποτε σωματικής πάθησης, καθώς είναι πλέον αναγνωρισμένο από την παγκόσμια ιατρική κοινότητα ότι η καλή ψυχολογία θεωρείται σημαντικός παράγοντας για την εξέλιξη της πάθησης. Η ψυχολογική στήριξη θα μειώσει το άγχος, τις αρνητικές πεποιθήσεις, τις ενοχές, τον θυμό και θα βοηθήσει τον έφηβο να αναπτύξει ικανότητες προσαρμογής, ενεργή συμμετοχή στο θεραπευτικό πλάνο και καλύτερη επικοινωνία με τους γύρω του.
Ομαδική ψυχοθεραπεία και εκτόνωση αρνητικών συναισθημάτων
Η ομαδική ψυχοθεραπεία στους εφήβους θεωρείται ιδιαίτερα βοηθητική, καθώς μοιράζεται το ίδιο πρόβλημα με συνομηλίκους του. Επιπλέον, μέσω της συμβουλευτικής, ο έφηβος θα εκτονώσει τα αρνητικά συναισθήματα, θα ξεπεράσει τους φόβους του και θα δεχτεί νέες λύσεις και προτάσεις για τον καλύτερο χειρισμό της ασθένειας. Εστιάζοντας στα θετικά στοιχεία της προσωπικότητας και τις ικανότητες του κάθε εφήβου, θέτοντας στόχους και κάνοντας όνειρα για το μέλλον, το μαύρο σύννεφο του διαβήτη, σταδιακά, γίνεται λιγότερο πυκνό και σκοτεινό.
Η νόσος είναι μέρος της ζωής, όχι η ίδια η ζωή
Αξίζει να σημειωθεί ότι σημαντικό ρόλο παίζουν το επίπεδο και η στάση της οικογένειας απέναντι στον διαβήτη, καθώς και η ενημέρωση από μια επιστημονική ομάδα. Τα παιδιά διαχειρίζονται καλύτερα την ασθένεια όταν νιώθουν ότι οι ενήλικες γύρω τους είναι δυνατοί. Τελικός σκοπός είναι πάντα η συνειδητοποίηση ότι η χρόνια πάθηση αποτελεί ένα μέρος της ζωής χωρίς να ταυτίζεται με την ίδια τη ζωή.
Από το ένθετο Διαβήτης που κυκλοφορεί με τον Ελεύθερο Τύπο της Κυριακής